Po rozpoczęciu cyklu spotkań w Ministerstwie Finansów, który miał miejsce w ubiegłym roku, oraz obietnicy wprowadzenia nowej ustawy dotyczącej rejestru umów, nadszedł czas na konkretne propozycje. 3 września 2024 roku ministerstwo zaprezentowało projekt przepisów, które mają na celu stworzenie rejestru oraz uspokojenie obaw podmiotów zobowiązanych do przekazywania danych. Proces legislacyjny ma ruszyć jeszcze w październiku.

O postępach w pracach nad zmianami informowaliśmy wielokrotnie, wskazując na istotne spotkania i konsultacje dotyczące rejestru umów. Propozycje przedstawione we wrześniu uwzględniają wcześniejsze uwagi, co stwarza szansę na zwiększenie potencjału cyfryzacji administracji oraz ograniczenie obciążenia pracowników urzędów związanych z udostępnianiem informacji.

Celem wprowadzanych zmian jest zwiększenie przejrzystości sektora finansów publicznych, poprawa bezpieczeństwa oraz efektywności wykorzystania informacji, a także dostosowanie do standardów międzynarodowych. Zgodnie z nowymi przepisami, rejestr umów będzie funkcjonować jako system teleinformatyczny zgodny z ustawą o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne. Minister Finansów będzie odpowiedzialny za zarządzanie użytkownikami tego systemu, podczas gdy kierownicy jednostek będą administratorami danych zgodnie z przepisami RODO. Usunięcie odniesień do ustawy o dostępie do informacji publicznej ma na celu zmniejszenie niepewności prawnej.

Obowiązek przekazywania danych do Centralnego Rejestru Umów dotyczyć będzie umów odpłatnych zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych, takie jak urzędy gmin czy szkoły. Niestety, spółki skarbu państwa oraz spółki komunalne nadal nie będą objęte tym obowiązkiem. Rejestr ma obejmować umowy o wartości powyżej 10 000 zł (bez VAT).

śród wymaganych danych w rejestrze znajdą się m.in.: numer umowy, data jej zawarcia, czas trwania, oznaczenie stron oraz przedmiot i wartość umowy. Nowością będzie informacja o statusie umowy (np. czy jest aktywna, zakończona lub niezrealizowana) oraz dane dotyczące wykorzystania funduszy europejskich. Zawarte będą również informacje o ewentualnym wyłączeniu jawności umowy w przypadku ochrony informacji niejawnych lub innych tajemnic ustawowo chronionych.

Ministerstwo planuje wyłączyć z publikacji informacje o umowach dotyczących zakupu broni oraz te związane z zatrudnieniem, a także te dotyczące służb specjalnych i placówek zagranicznych. Dodatkowo zapowiedziano wydłużenie terminu na wprowadzenie informacji o umowie do systemu z 14 do 30 dni.

Kształt zapowiadanych zmian stanie się jasny po opublikowaniu projektu ustawy. Istnieje możliwość, że dokument zostanie udostępniony w systemie RCL już w październiku i poddany konsultacjom w ramach procesu legislacyjnego. Pierwsze testy systemu zaplanowano na wiosnę 2025 roku.